Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile Çalışma Bakanı Faruk Çelik, son günlerde yine Kıdem Tazminatı Fonu'ndan söz ediyorlar. Her ikisi de çalışanların ancak yüzde 8'inin kıdem tazminatından yararlandığını iddia ediyor. Öncelikle bu rakam gerçekçi değil. Çalışanların zaten yüzde 8'i sendikalı, öte yandan sendikasız çok sayıda işçi de kıdem tazminatından yararlanıyor.

Ayrıca sorun işçinin değil, kıdem tazminatı ödemek istemeyen işverenin sorunudur. İşverene cezai yaptırım getirilerek bu sorun çözümlenir. Kaldı ki, işveren tazminat ödemediği takdirde işçi mahkemeye giderek bu hakkını alabiliyor. Şimdi fon uygulaması çıkarsa, bu haktan da yoksun kalacak. Esas amaç, işverenin yükünü hafifletip kolay işçi çıkarmasını sağlamak için kıdem tazminatının fona devredilmesidir. Fon uygulaması gelirse, 20 konuda hak kaybı söz konusu. İşte bu hak kayıpları:

1. Askeri giden işçi kıdem tazminatını alamayacak.

2. Evlenen kadın işçi, bir yıl içinde işinden ayrılırsa tazminat yok.

3. İşyerinde bir yıllık kıdemi olan işçi işten çıkarılırsa tazminat ödenmeyecek.

4. 15 yıllık sigortalı ve 3.600 gün prim ödeyen işçi, emeklilikte yaş şartını beklemek için işten ayrılırsa tazminat alamayacak.

5. İşçi haklı bir nedenle işten ayrılırsa (geçerli sağlık nedeni, işverenin tacizi, kötü muamelesi gibi) tazminat hakkı kalkıyor. Ayrıca işçinin iş koşullarındaki değişikliği kabul etmemesi, 20 gün ücret ödenmemesi halinde işi bırakması gibi nedenlerle de tazminat hakkından yoksun kalacak.

6. Kıdem tazminatı miktarı azalacak. İşverenin fona ödediği prim miktarı yüzde 8.3'ten yüzde 3'e düşecek. Artık işçi, son aldığı ücret üzerinden değil, fona yatırılan prim miktarının yıllık ortalaması üzerinden tazminat alacak.

7. Ancak 10 yıl sonra kısmi bir tazminat alınacak, miktarı da belirsiz.

8. İşten çıkarılma kolaylaştığı için sendikalaşma büyük darbe yiyecek.

9. Çalışan emeklinin de kıdem tazminatı hakkı kalkıyor.

10. Esnek ve güvencesiz çalışmaya karşı direnç azalacak. Tazminatın caydırıcı özelliği kaybolacak.

11. Tazminattaki faiz ödemesi ortadan kalkacak.

12. Fon öncesi tazminattan sorumlu işveren, tazminatsız işten çıkarmanın yollarını arayacak.

13. Tazminatı ödenmeyen işçiye mahkeme yolu kapanıyor.

14. Tazminatın tamamı ancak emeklilikte alınabilecek. Emeklilik çok uzadığından mezarda kıdem tazminatı söz konusu.

15. Devlet, fonu 10 yıl süreyle istediği gibi kullanabilecek. İşveren fona prim ödemezse yaptırım yok.

16. 4 kişilik fon yönetiminde işçinin bir oy hakkı var.

17. Özel İstihdam Bürolarına kiralık işçi çalıştırma yetkisi gelecek, böylece işçiyi kiralayan şirketin kıdem tazminatı ödeme sorumluluğu bulunmayacak.

18. Kaçak 10 milyon işçinin tazminat hakkı tamamen kalkacak, çalışanların yüzde 43'ü kayıt dışı çalışıyor.

19. Kıdem tazminatı bir anlamda işçinin geçim güvencesi olduğu için kişi ailesiyle birlikte açlığa, işsizliğe mahkûm olacak.

20. Sıra memurların emekli ikramiyesinin kalkmasına gelecek.

Kaynak: Yurt Gazetesi-Atilla Özsever