Hükümetin üzerinde uzun süredir çalıştığı Ulusal istihdam Stratejisi (UİS) resmiyet kazanmak üzere. UİS Belgesi'nin Hazine Müsteşarlığına gönderildiği ve çalışmaların son aşamaya geldiği açıklandı.

2013 Programı'nda da atıf yapılan UİS, hükümetin istihdam konusunda oluşturacağı politikalar için önümüzdeki süreçte bir yol haritası olma niteliği taşıyor. Bu politikaların merkezine esnekleşme saldırısının konulduğu ve UİS'in sermayenin on yıllardır dillendirdiği önerileri dikkate alarak hazırlandığı biliniyor. Bu açıdan bir yenilik yok. işçilere ve sendikalara dayatılan esnekleşme uygulamaları, adım adım meşru hale getiriliyor. Esnekleşmenin istihdamın arttırılması ve işsizliğin düşürülmesi için tek yol olduğu yalanı yutturulmaya çalışılıyor.

UİS sendikalar (işçiler) ve sermaye arasında bir uzlaşma belgesi olarak sunulurken, esnekleşmede yıllardır tedavülde olan uygulamaların önündeki kısmi sınırlamalar da kaldırılmak isteniyor. Sermaye, AKP'nin ilk icraatlarından birisi olan 4857 Sayılı iş Kanunu'nun yasalaşmasıyla elde ettiği esnekleşme konusundaki olanakların genişletilmesi için taleplerini yoğunlaştırıyor. Dış pazarlarda daralma, durgunluk ve rekabette sıkışma, bu taleplerin yoğunlaşmasının temel nedenleri olarak gösterilebilir. Son TÜSİAD Genel Kurulu'nda görüldüğü üzere, sermaye hükümetin patronların lehine gerçekleştireceği yeni düzenlemelerde elini siyaseten de güçlendirmeye çalışıyor.

Kısmi süreli iş sözleşmesi, çağrı üzerine çalışma, bir patronun diğer patrona işçisini "kiralaması" anlamına gelen geçici iş ilişkisi (ödünç işçilik), taşeron usulü çalışma (alt işverenlik ilişkisi), telafi çalışması, kısa çalışma, yoğunlaştırılmış iş haftası ve denkleştirme süreleri, fazla çalışma ve fazla süreli çalışma konularında düzenlemeler içeren 4857 sayılı iş Kanunu, 2003 yılından bu yana esnekleşme saldırısı için sermayeye yasal bir zemin sunmuştu. Çoğu çalışma mevzuatına ilk kez giren bu düzenlemeler, inşaat balonuna yaslanan ve finans sektörü kazancına dayanan bir konjonktürde sıkışmayı aşmaya yetmiyor.

Sermaye esnekleşme düzenlemelerinde hükümetten yeni ve kapsamlı bir hamle bekliyor. Sermaye örgütleri TİSK, TOBB ve TÜSİAD esneklik ile ilgili ortak görüş ve önerilerini 2009 yılında, küresel krizin hemen ertesinde hükümete tekrar hatırlatmıştı, internetten kolayca bulunabilecek 23 Temmuz 2009 tarihli o belge incelenirse, hükümetin bugün gündeminde olan düzenlemelerin "esin kaynağı" kolayca anlaşılacaktır. Sermaye örgütlerinin hazırladığı o belge ile yakında resmi hale getirilecek olan UİS'in dilinin neredeyse ortak olduğu görülecektir.

UİS Taslağı'nda Eylem Planı'na sokulan kısa vadeli hedefler arasında, belirli süreli iş sözleşmelerinin tekrarlanma olanağının getirilmesi; alt işveren uygulamasına ilişkin kısıtlamaların hafifletilmesi; kısmi süreli çalışanların çalıştığı süre ile orantılı olarak fazla çalışma yapabilmesine imkan tanınması; 4857 Sayılı Kanun'da düzenlenmeyen iş paylaşımı, esnek zamanlı, evden ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma biçimleri için gerekli düzenlemelerin hayata geçirilmesi; özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi kurabilmelerinin sağlanması (kiralık işçi uygulaması) ve kıdem tazminatı fonunun kurulması yer alıyor.

Basına yansıyan haberlerden anlaşılıyor ki, tüm bu saldırılar ne hükümeti, ne de sermayeyi kesecek. Daha fazlasını istiyorlar. Nitekim, halihazırda 16 yaşından küçükler ve büyükler için belirlenen asgari ücrette yaş sınırının 18'e yükseltilmesi talepleri UİS'te karşılığını bulmuş. Yüzbinlerce genç işçinin ücretini düşürecek olan bu düzenleme de saldırı paketine dahil edilmiş.

 Yaklaşan seçimler, hükümetin UİS ile belgelenecek saldırılarını milyonlarca emekçinin gözünde meşrulaştırmasını zorunlu kılacak. Bu amaçla, işçiler yanıltılmaya çalışılacak, sendikalardan kırmızı çizgilerini unutmaları istenecek, uzlaşma çağrıları yapılacak. Bu noktada emekçilerin yapması gereken tek şey var. Daha fazlasını isteyenlere karşı daha azına razı olmayacaklarını göstermek.           

23 Ocak 2013-Sol Gazete, Aşkın Süzük