Türkiye 2016 yılını da yüksek enflasyonla kapattı. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Tüketici Fiyatları Endeksi aralık ayında yüzde 1,64 oranında artarken yıllık enflasyon yüzde 8,53'e çıktı. Rakamlar, Merkez Bankası'nın öngördüğü yüzde 7,50'lik hedefinin bir hayli üstüne çıkmış oldu. Böylece 2017 için yüzde 8 zam alan milyonlarca asgari ücretli resmi rakamlarla bile enflasyona ezdirildi.

Alkol ve tütüne yıllık zam yüzde 31

Aylık en yüksek artış yüzde 7,33 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda oldu. Aralıkta bira yüzde 7,92, rakı ise yüzde 6,91 zamlandı. Alkol ve tütünde yıllık enflasyon ise yüzde 31,59'u geçti.

Aralık şampiyonu patlıcan

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları da aralık ayında yüzde 3,29 artarak enflasyonun yüksek çıkmasına büyük katkı yaptı. Aralık ayında yüzde 60,01 oranında zamlanan patlıcan zam şampiyonu oldu. Patlıcanı yüzde 53,14'le yumurta, yüzde 34,71'le kabak, yüzde 26,89'la sivribiber ve yüzde 22,03'le salatalık takip etti.

TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma yüzde 12,36, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 11,08, sağlık yüzde 9,73, eğitim yüzde 9,47 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

Üretici fiyatları sert yükseldi

Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’nde yıllık artış yüzde 10'a dayandı. 2016 yılı Aralık ayında artış bir önceki aya göre yüzde 2,98, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 9,94, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,94'e ulaştı. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 17,58 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 8,63 ile ana metaller ve yüzde 3,96 ile metal cevherleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz yüzde 6,01, tütün ürünleri yüzde 2,52, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) yüzde 0,34 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.

Dolara zincir dayanmıyor

Güne 3 lira 54 kuruş seviyelerinde başlayan dolar, yüksek enflasyon rakamıyla birlikte 3,6040 seviyesine çıkarak rekor kırdı. Avro da gün içinde 3 lira 74 kuruşu geçti. Borsa İstanbul’da yüzde 1'in üzerinde kayıplar yaşanırken gram altın da yeniden toparlandı. 132 lirayı aşan gram altın son 1 ayın rekorunu kırdı.

Merkez'in eli kolu bağlandı

Enflasyonun yüksek çıkması üzerine gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na çevrildi. Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Işık FX Başanalisti Gizmen Nalbantlı, önümüzdeki ay ÖTV ve köprü zamlarının etkisiyle enflasyonda yükselişin devam edebileceğini bildirdi. Nalbantlı, "İlk çeyrekte ayrıca petrol ve enerji fiyatlarındaki artış enflasyon üzerinde etkili olacaktır. Şubat ve Mart aylarında baz etkisiyle birlikte enflasyonda yükselişin devam edebileceğini düşünüyorum" şeklinde görüş bildirdi. Nalbantlı, Merkez Bankası'nın ocak ayı toplantısında faiz artırımına gitmeyebileceğini, buna karşın enflasyonda yaşanan yükselişin devam etmesi halinde şubat veya mart ayında faiz artırmak zorunda kalabileceğini söyledi.

***

Halkın enflasyonu daha yüksek

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Aralık 2016 Dönem Raporu’nun sonuçlarına göre TÜİK tarafından yüzde 8,53 olarak açıklanan aylık Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki artış, yevmiyeli olarak çalışanlar için yüzde 9,35, düzenli ücretlilerde yüzde 8,99 olarak gerçekleşti. Enflasyondan en az etkilenenler yüzde 8,25 ile temel gelir kaynağı gayrimenkul kira geliri ve menkul kıymet faiz geliri olanlar olarak belirlendi. Resmi olarak yüzde 1,64 olan aralık ayı enflasyonu ise en çok yüzde 1,80’lik artış ile kendi hesabına çalışanları vurdu. Yıllık enflasyon ekmekte yüzde 8,4, belediye otobüs ücretinde yüzde 10,6, koyun etinde yüzde 13,6, yumurtada yüzde 30,3, tavuk etinde yüzde 19’a ulaştı. Son 13 yılda alım gücü yumurtada yüzde 43, beyaz peynirde yüzde 40, zeytinyağında yüzde 33, dana etinde yüzde 22, ekmekte yüzde 17 düştü. Açlık sınırı 1602, yoksulluk sınırı 5 bin 66 TL’ye yükseldi.

04.01.2017