Meclis'te görüşülmeye devam edilen Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısı'na yalnız ülke içinden değil, dünyanın her yerinden tepki yağıyor.

153 ülkede 308 sendikadan 175 milyon işçiyi temsil eden Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) ile 36 Avrupa ülkesinde 85 sendikada 60 milyon işçiyi temsil eden Avrupa Sendikalar Konfederasyonu da (ETUC) Başbakan Tayyip Erdoğan'a mektup yazarak tasarının getireceği kısıtlamaları ortaya koydu. ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrovv ile ETUC Genel Sekreteri Bernadette Segol'ün ortak mektubunda, tasarının uluslararası - standartlar ve temel sendi kal hakların tam olarak uygulanmasını sağlamaktan çok uzak olduğu vurgulandı. "Bu yeni yasa, uluslararası temel sözleşmelerin imzacısı olan Türkiye için uluslararası ve Avrupa düzeyinde çeşitli standartları karşılaması için bir fırsattı" denilen mektupta, ITUC ve ETUC'un durumun hiç de böyle görünmemesinden derin üzüntü duydukları belirtildi. Görüşülmekte olan yasanın ne ILO, ne de sendikal hareketin taleplerini içermemesinden derin üzüntü duyulduğu belirtilen mektupta, tersine ikili baraj sisteminin korunduğu vurgulandı.

Yasa geçtiğinde, sendikalar için ciddi sonuçlan olacağı, sendikaların toplusözleşme yetkilerini kaybedecekleri belirtilen mektupta. "Dolayısıyla çok sayıda işçi toplusözleşme hakkından mahrum bırakılacaktır" denildi.

Mektupta, AB Komisyonu Türkiye 2012 İlerleme Raporu'nda da, Türkiye'nin mevcut çalışma mevzuatının AB ve ILO standartlarını karşılamadığının açıkça belirtildiği ifade edildi.

Mektupta şöyle denildi: "Hükümetinizin söylediğinin aksine, bugünkü haliyle bu yasanın geçmesi, temel Avrupa ve ILO standartlarını açıkça ihlal ettiği için, işçi hakları dahil insan haklarına saygılı işleyen bir demokrasiye doğru ilerlemenin bir göstergesi olmayacaktır. Sizden Meclis'teki çoğunluğunuzu kullanarak Toplu İş İlişkileri Yasası'nda. İşçilere günlük hayatta daha somut özgürlükler tanıyacak anlamlı değişiklikler yapmanızı talep ediyoruz."

Tasarıda Kademeli Baraj Önerisi

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısı’nın TBMM’deki görüşmeleri sırasında kritik madde olan işkolu barajlarında değişiklik yapıldı. AKP’nin önergelerinde kademeli baraj öngörülürken 2009 yılındaki istatistiklere göre yetki alan ancak yeni yasayla baraj altında kalacak olan sendikalara da bir toplusözleşme hakkı daha tanındı. Tasarıda yapılan değişiklik ve hazırlanan önergeler şöyle:

Barajda değişiklik: Sendikanın toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olması için belirlenen şartlar arasındaki “2 bin üyesinin bulunması” şartı tasarıdan çıkarıldı. İşkolu barajı da yüzde 3 olarak değiştirildi.

Kademeli baraj: AKP’nin önergesine göre, Ekonomik ve Sosyal Konsey’e üye konfederasyonlara bağlı işçi sendikaları için yüzde 3 barajı Ocak 2013’ten 1 Temmuz 2016 tarihine kadar yüzde bir, 1 Temmuz 2018 tarihine kadar ise yüzde 2 olarak uygulanacak. Bundan sonra ise baraj yüzde 3 olacak.

Medya-İş’e toplusözleşme yolu: AKP’nin önergesine göre, 15 Eylül 2012 tarihine kadar kurulmuş ve Ekonomik ve Sosyal Konsey’e üye konfederasyonlara üye olmuş işçi sendikalarının yasanın yürürlüğe girmesinden Ocak 2013’e kadar yapacakları yetki tespit talepleri işyeri ve işletme çoğunluğu şartlarına göre sonuçlandırılacak. Ancak yüzde 1’lik işkolu barajı aranmayacak. Bu da bu 3 aylık sürede işkolu barajının sıfır olması anlamına geliyor. Böylece aralarında TGS’den ayrılan çalışanların kurdukları Medya-İş ile Öz Büro-İş’in de bulunduğu yeni sendikalara toplusözleşme yolu açılıyor.

Cumhuriyet Olcay Büyüktaş Akça-18.10.2012